ਨੇਪਾਲ 'ਚ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਏ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ, ਅੰਨਪੂਰਨਾ II ਪਹਾੜ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਿਹਾ ਕੇਂਦਰ

ਡਿਜੀਟਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸੀਸਮੋਲੋਜੀ (NCS) ਦੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ 4.2 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ। ਭੂਚਾਲ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਵਿੱਚ ਝਟਕੇ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 6 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ 3.6 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ।

ਘੱਟ ਡੂੰਘਾਈ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਆਮ ਭੂਚਾਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਵਧੇਰੇ ਊਰਜਾ ਛੱਡਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਿੱਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਡੂੰਘੇ ਭੂਚਾਲ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ 'ਤੇ ਘੱਟ ਊਰਜਾ ਗੁਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਨੇਪਾਲ ਭੂਚਾਲਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਕਨਵਰਜੈਂਟ ਸੀਮਾ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਟਕਰਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਟੱਕਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨੇਪਾਲ ਇੱਕ ਸਬਡਕਸ਼ਨ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਪਲੇਟ ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਪਲੇਟ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਖਿਸਕ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਦਬਾਅ ਹੋਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਸਬਡਕਸ਼ਨ ਜ਼ੋਨ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨੇਪਾਲ ਭੂਚਾਲਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟੱਕਰ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਉੱਠਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮੁੱਚੀ ਭੂਚਾਲ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਲੰਮਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2015 ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।